سندرم کودک تکان خورده چیست

سندرم کودک تکان خورده (SBS) که آسیب بدرفتاری باسر، سندرم اثر تکان دادن، آسیببه سر یا سندرم سریع یا تکان ناگهانی نیز نامیده می شود یک صدمه مغزی جدی می باشد که از تکان شدید در اطفال یا خردسالان نشأت می گیرد.

سندرم تکان دادن کودک موجب تخریب سلول و عروق خونی مغز کودک شده و مانع از رسیدن اکسیژن کافی به مغز می شود. این سندرم نوعی سوءاستفاده از کودک است که می تواند آسیب های دائم مغزی یا مرگ را به دنبال داشته باشد.

این نوع سندرم قابل پیشگیری است. برای والدینی که مستعد آسیب رساندن به کودک هستند، راهبردهایی وجود دارد. همچنین والدین می توانند دیگر مراقبان یا پرستار کودک را در مورد خطرات سندرم تکان دادن کودک آموزش دهند.

میانگین سنی کودک مبتلا به این سندرم بین 3 تا 8 ماه است. سندرم کودک تکان خورده در کودکان زیر 2 سال شایع تر است، اما می تواند کودکان را تا 5 سالگی نیز درگیر کند.

سندرم کودک تکان داده شده زمانی رخ می دهد که یک نوزاد یا کودک کوچک به شدت تکان می خورد یا سرش به شدت به جسمی مانند تشک، زمین یا دیوار برخورد می کند. سر نوزاد تقریباً 25 درصد وزن کل بدن او را تشکیل می دهد. سر نوزادان نسبت به بدنشان بزرگ و سنگین است و عضلات گردنشان ضعیف است. علاوه بر این، رگ های خونی اطراف مغز نوزادان و کودکان زیر پنج سال نسبت به کودکان بزرگتر و بزرگسالان مستعد پارگی بیش تری قرار دارد.

مطالب مرتبط: سندروم مرگ ناگهانی نوزادان (SIDS)

صدمات دیگری که اساساً قابل توجه نیست مواردی از جمله خونریزی مغزی یا شبکیه چشم، آسیب نخاع مغزی و گردن و شکستگی مهره های کمر، جمجمه و استخوان را در بر می گیرد. همچنین، وجود شواهدی مبتنی بر سوء استفاده قبلی از کودک عادی است. در موارد خفیف سندرم تکان دادن کودک، ممکن است نرمال به نظر برسد اما با گذشت زمان او ممکن است دچار مشکلات سلامتی، یادگیری و رفتاری شود.

سندرم کودک تکان خورده چیست

عوامل خطر

مواردی که ممکن است خطر این آسیب را افزایش دهد شامل موارد زیر است:

آزار خانگی یا کودک
سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
استرس یا مشکلات اجتماعی

علت سندرم کودک تکان خورده

سندرم کودک تکان خورده در اثر تکان دادن نوزاد یا کودک خردسال ایجاد می شود. این کار حتی چند ثانیه می تواند باعث آسیب شود زیرا عضلات گردن آن ها قوی نیست و مغز آن ها هنوز در حال رشد است.

این وضعیت اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که والدین یا سایر مراقبان عصبانی یا ناامید می‌شوند، مانند زمانی که کودک به شدت گریه می کند و والدین نمی دانند برای آرام کردن او چکار کنند.

علائم تکان خوردن مغز نوزاد

علائم و نشانه های سندرم کودک تکان خورده عبارتند از:

بی قراری یا تحریک پذیری شدید
مشکل بیدار ماندن
مشکلات تنفسی
کم اشتهایی
لرزش های بدنی
صرع
بیهوش شدن یا تشنج ناگهانی
بد غذا خوردن
استفراغ
پوست رنگ پریده یا مایل به آبی
تشنج
فلج
عدم لبخند و ایجاد صدا
سر یا پیشانی بزرگتر از حد معمول به نظر می رسد.
کما

موارد خفیف ممکن است علائم فوری یا آسیب قابل توجهی را نشان ندهند، بنابراین مورد توجه متخصصان پزشکی قرار نمی گیرد. اگرچه این موارد ممکن است هرگز تشخیص داده یا گزارش نشوند، اما همچنان می‌توانند باعث آسیب یا عواقب طولانی مدت شوند. اثرات طولانی مدت احتمالی عبارتند از:

ناتوانی های جسمی و یادگیری
اختلال بینایی یا نابینایی
اختلال شنوایی
ناتوانی های گفتاری
فلج مغزی
تشنج
اختلالات رفتاری
مرگ

گاهی اوقات، آسیب مغزی ممکن است پیامدهای خود را بر روی بدن خارجی نیز نشان دهد، مانند:

خونریزی چشم یا گوش
کبودی های بی دلیل روی صورت
آسیب به نخاع یا دنده
شکستگی دنده، جمجمه، پاها یا سایر استخوان ها

علائم ذکر شده ممکن است بلافاصله پس از تکان دادن ظاهر شوند و معمولاً در عرض 6-4 ساعت به اوج خود می رسند. علائم و نشانه های زیر ممکن است نشان دهنده سندرم تکان خوردن کودک باشد: تغییر سطح هوشیاری. خواب آلودگی همراه با تحریک پذیری.

علت تکان دادن سر نوزاد به چپ و راست

نوزادان عضلات گردن ضعیفی دارند و نمی توانند وزن سر خود را تحمل کنند. اگر کودک به شدت تکان بخورد، مغز حساس او در داخل جمجمه به جلو و عقب حرکت می کند. این باعث کبودی، تورم و خونریزی می شود.

سندرم کودک تکان خورده معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که والدین یا مراقب کودک به‌دلیل ناامیدی یا عصبانیت شدیداً کودک را تکان می‌دهند، اغلب به این دلیل که کودک گریه خود را متوقف نمی‌کند.

سندرم کودک تکان خورده معمولاً به دلیل افتادن کودک روی زانو یا زمین خوردن های جزئی ایجاد نمی شود.

اگر تکان دادن سر مکرر و طولانی مدت و همراه با علائم زیر در نوزادان و کودکان نوپا باشد، توصیه می کنیم با پزشک اطفال خود مشورت کنید زیرا احتمال وجود اوتیسم وجود دارد:

عدم پاسخگویی به نام، صدای والدین و خواهر و برادر
لبخند نمی‌زند، ارتباط برقرار نمی‌کند یا نگاه غیرمعمولی دارد.
رفتارها و حرکات را با وسواس تکرار می کند.
پسرفت در مهارت های اکتسابی مانند زبان، کلامی یا اجتماعی
کوبیدن مکرر و طولانی سر به تخت خواب یا دیوار

تکان دادن سر نوزاد هنگام خواب

چگونه خود را آرام کنید

اگر احساس کردید که دیگر نمی توانید گریه کودک خود را کنترل کنید و احساس می کنید ممکن است به کودک خود آسیب بزنید توقف کنید و از کارهای زیر کمک بگیرید:

نفس عمیق بکشید.
چشمان خود را ببندید و به آرامی تا 10 بشمارید.
کودک خود را به پشت در مکانی امن (تخت، تخت و غیره) قرار دهید، در را ببندید و برای دقایقی به اتاق دیگری بروید.
هر 5 تا 10 دقیقه یکبار نوزاد خود را چک کنید.
با یک دوست قابل اعتماد، یکی از اعضای خانواده یا همسایه تماس بگیرید و در مورد احساسات خود صحبت کنید.
در صورت امکان کمک بخواهید تا کسی برای مدت کوتاهی مسئولیت را بر عهده بگیرد.
به موسیقی گوش دهید، تلویزیون تماشا کنید، ورزش کرده یا فقط استراحت کنید.
تا زمانی که احساس آرامش نکردید، کودک خود را بلند نکنید.

علت تکان دادن سر نوزاد به چپ و راست |تکان دادن سر نوزاد هنگام خواب

نوزادان ممکن است برای آرام کردن خود، سرش را به پهلو تکان دهد. این می تواند یک تکنیک طبیعی برای آرام کردن خود هنگام خواب باشد. اگر اینگونه باشد درست قبل از خوابیدن کودکتان متوجه این رفتار شوید.
حرکت سر نوزاد در ماه های اول بخشی از تعامل اجتماعی وی می باشد. در این شرایط هنگامی که کودک هیجان زده است بیش تر سر خود را حرکت می دهد.
تکان دادن سر می تواند یک روش غیرکلامی برای برقراری ارتباط باشد.

درسندرم کودک تکان خورده حرکت سر به شکل زیر عادی نمی باشد:

تب، گریه و عفونت گوش میانی
اوتیسم
صرع میوکلونیک
تکان دادن مکرر سر به پهلو هنگام خواب

منبع : سندرم کودک تکان خورده چیست | نشانه ها، عوارض و درمان

سینا ابهری